Sztukateria - jej funkcje i zastosowanie
Współcześnie, w czasach raczej prostych konstrukcji, moda na sztukaterię jest nieco mniej widoczna, jednak wciąż obecna.
Dlaczego decydujemy się na zdobione wykończenia wnętrz oraz elewacji i czym właściwie jest sztukateria? O tym poniżej.
Czym jest sztukateria?
Sztukateria to ozdobne wykończenia elewacyjne oraz wewnętrzne, a także ornamentalne elementy na ścianach, sufitach, w okolicach drzwi, okien itp. Są to na przykład: kolumny, gzymsy, listwy, bonie, rozety, podokienniki i wiele innych kamiennych, tynkowych, metalowych, styropianowych czy drewnianych zdobień. Sztukaterię stosowano już w starożytności i obecna była, mniej lub bardziej intensywnie, w każdej epoce. Zależnie od okresu, kraju, mody, upodobań czy możliwości finansowych zleceniodawcy wyglądała ona nieco inaczej, czasem dany motyw stawał się na tyle popularny, że nie tylko dominował, ale też cechował epokę lub styl architektoniczny.
Sztukateria jako przejaw elegancji
Sztukateria kojarzy nam się nie tylko z dawnymi epokami czy rezydencjami wyższych sfer, ale również z elegancją, która z tych skojarzeń w zasadzie wynika. Dawni możni panowie, szlachta, królowie i książęta zatrudniali do budowy swoich posiadłości często wybitnych specjalistów, którzy doskonale znali się na swoim fachu i wiedzieli, które motywy, w jakich zestawieniach czy w jakim zagęszczeniu można – aby zachowały, niekiedy rygorystyczne, zasady tzw. dobrego smaku – stosować. Bogaci zleceniodawcy sprowadzali architektów z innych, nawet odległych, krajów, dzięki czemu bezpośrednio czerpali z innych kultur, co świadczyło o ich majątku, szerokich horyzontach oraz dobrym guście. Te wszystkie elementy powodują, że i dzisiaj sztukateria kojarzy nam się z elegancją oraz stanowi symbol pewnego statusu materialnego, zwłaszcza sztukateria elewacyjna, np. kolumienki na froncie domu.
Sztukateria jako urozmaicenie każdego wnętrza
Chociaż sztukateria kojarzy się nam zwykle z wcześniejszymi epokami, to jednak równie dobrze sprawdzi się w stylach nowoczesnych. Aranżacje minimalistyczne czy skandynawskie są zwykle nieco chłodniejsze, przestrzenne i jasne, zaś nawet drobny ornament na ścianie lub suficie doskonale urozmaici przestrzeń. Taką funkcję pełni również sztukateria elewacyjna, np. bonie.
Sztukaterię możemy też pomalować na różne, w tym kontrastujące ze ścianami, sufitem lub podłogą, barwy, dzięki czemu sprawią, że wnętrze stanie się ciekawsze i oryginalne, wprowadzą też nieco dynamiki. Takie kolorowe listwy czy podparapetniki mogą zastąpić kolorowe dodatki.
Sztukateria jako doskonały sposób na optyczną zmianę wnętrza
Kiedy chcemy optycznie zmienić pomieszczenie, sztukateria wewnętrzna jest szybkim oraz konkurencyjnym cenowo sposobem wobec zakupu farb, tapet czy mebli. I tak na przykład:
- pionowe listwy, pilastry oraz kolumny optycznie podwyższą pomieszczenie,
- poziome listwy optycznie je poszerzą,
- poziome listwy umieszczone na wysokości oczu optycznie obniżają wnętrze,
- prostokątne sztukateryjne ramy umieszczone na ścianach optycznie je podwyższą,
- sztukateria na suficie optycznie go podwyższy,
- sztukateria tuż przy suficie optycznie go z kolei obniży,
- poziome listwy pomogą nam uzyskać efekt głębi itd.
Sztukateria jako praktyczny dodatek
Niektóre przejawy sztukaterii są nie tylko elementem dekoracyjnym domu, ale mają też zastosowanie praktyczne, zwłaszcza te należące do sztukaterii elewacyjnej. Na przykład gzymsy służyly do odprowadzania wody opadowej z dachów, aby na nich nie zalegała i nie nasiąkała, zaś podparapetniki chroniły ściany przed wodą, która z kolei splywałaby bezpośrednio po ścianach.
Zarówno sztukateria wewnętrzna, jak i zewnętrzna może pełnić także inną funkcję praktyczną – przykrywać naruszone, pęknięte miejsca lub nawet je stabilizować.
W rzeczywistości w wielu domach znajduje się mniej lub bardziej ozdobna sztukateria, która – stosowana z umiarem – sprawdzi sie w każdym stylu wnętrz. Niekiedy, zamiast ją ukrywać, warto się zastanowić, czy nie powinniśmy jej przemalować, zaoszczędzając często niemałe sumy, i wykorzystać jako stary element do zupełnie nowego połączenia.
Żródło - kowal-sztukateria
